Osłony na grzejniki w szkole – przepisy, które warto znać

Data aktualizacji 23.06.2025

Jeśli zarządzasz szkołą, przedszkolem czy żłobkiem, zapewne wiesz, jak ważne jest bezpieczeństwo dzieci. Masz jednak pewność, że wszystkie kaloryfery w Twojej placówce są odpowiednio zabezpieczone? Czy musisz zamontować osłony na grzejniki w szkole? Przepisy są dość jasne i warto je dobrze znać. Sprawdź więc artykuł, w którym podpowiadam, jak prawnie wygląda kwestia osłon na kaloryfery w placówkach oświatowych.

Osłony na grzejniki w szkole – przepisy określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury

Czy masz obowiązek zamocować osłony na grzejniki w szkole? Przepisy są jednoznaczne. Podstawą prawną, która zobowiązuje Cię do ich montażu, jest § 302 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. Zgodnie z nim, we wszystkich pomieszczeniach przeznaczonych na zbiorowy pobyt dzieci lub osób niepełnosprawnych, grzejniki muszą być osłonięte tak, aby uniemożliwić bezpośredni kontakt z powierzchnią. Oznacza to, że nie ma tu miejsca na dowolność – ani wiek budynku, ani zastosowanie nowoczesnych niskotemperaturowych systemów nie zwalniają z tego obowiązku.

Przepisy te mają charakter ogólnokrajowy i obowiązują niezależnie od interpretacji lokalnych urzędników czy wcześniejszych opinii. Interpretacja prawa jest jednoznaczna – chodzi o zapewnienie bariery, dzięki której dziecko nie będzie miało żadnego kontaktu z grzejnikiem.

Jeśli więc w Twojej placówce jeszcze nie goszczą maskownice na kaloryfer, warto zamontować je jak najszybciej. Prawo obowiązuje wszystkich – niezależnie od lokalizacji szkoły czy rodzaju zastosowanego systemu grzewczego.

Czy są jakieś wyjątki, kiedy przepisy te nie obowiązują?

Jeśli zastanawiasz się, czy nie wystarczy obniżyć temperatury grzejników, od razu rozwieję Twoje wątpliwości. Wojewódzkie Sądy Administracyjne (m.in. w Lublinie i Gliwicach) wydały jednoznaczne wyroki. Nawet jeśli grzejnik ma temperaturę poniżej 50 stopni, nadal musi być zabezpieczony fizyczną osłoną. Sam fakt, że „nie parzy”, nie jest wystarczający.

To orzecznictwo sądowe pokazuje, że urzędnicy nie mogą uznać, iż „jest wystarczająco bezpiecznie”. Wszystko musi być zgodnie z literą prawa, a to oznacza, że osłony muszą znaleźć się w każdym pomieszczeniu, gdzie są dzieci.

Brak osłony w sali lekcyjnej czy przedszkolnej będzie potraktowany zatem jako naruszenie przepisów – i nie pomoże tu żadna argumentacja techniczna. Jeśli kontrola Sanepidu, PINB czy kuratorium to wykryje, możesz spodziewać się nakazu usunięcia nieprawidłowości. W skrajnych przypadkach dochodzi też do sankcji finansowych lub nawet ograniczenia funkcjonowania placówki.

W jakich pomieszczeniach musisz zamontować osłony?

Warto uświadomić sobie, że obowiązek montażu osłon na kaloryfery nie dotyczy tylko sal lekcyjnych. Powinieneś zabezpieczyć wszystkie miejsca, w których dzieci przebywają na co dzień. Są to więc także toalety, szatnie, stołówki, świetlice, gabinety logopedyczne, a nawet korytarze i sale gimnastyczne. Zasada jest prosta – jeśli dziecko ma fizyczny dostęp do grzejnika, ten musi mieć osłonę. Nie ma też znaczenia, czy pomieszczenie jest ogrzewane intensywnie, czy sporadycznie.

Pominięcie chociażby jednego pomieszczenia może stać się podstawą do wydania decyzji o wstrzymaniu zajęć – nawet jeśli cała reszta budynku jest zgodna z przepisami. Inspektorzy kontrolujący placówki nie działają wybiórczo – sprawdzają je całościowo.

Jakie wymogi muszą spełniać osłony?

Zastanawiasz się, jakie osłony będą zgodne z przepisami? Wybieraj takie, które skutecznie oddzielają element grzewczy od dziecka, ale jednocześnie nie utrudniają cyrkulacji powietrza. Najlepiej sprawdzają się osłony perforowane lub ażurowe. Te pozwalają grzejnikowi pracować efektywnie i zapewniają swobodny przepływ ciepła.

Zwróć też uwagę na to, czy osłona jest wykonana z materiału trudnopalnego i atestowanego do użytku w placówkach oświatowych. Warto wybierać produkty z certyfikatem higienicznym PZH oraz z dokumentacją potwierdzającą zgodność z normami budowlanymi.

Ważne jest też, by osłony były trwałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne. Pamiętaj, że będą eksploatowane w intensywnym środowisku. Dzieci siadają, opierają się, a czasem uderzają zabawką czy plecakiem o takie elementy. Dlatego też wybieraj rozwiązania solidne, estetyczne i łatwe do utrzymania w czystości. Dobrze, jeśli umożliwiają też łatwy dostęp do zaworów termostatycznych. Ułatwi to serwisowanie bez konieczności demontażu całej osłony.

Najczęstsze błędy przy umieszczaniu osłon na kaloryfery w szkole

Jakie błędy, jeśli chodzi o osłony na kaloryfery, pojawiają się najczęściej? Przede wszystkim jest to zakładanie z góry, że „grzejniki nie parzą, więc nie trzeba ich osłaniać”. To mit. Nawet nowoczesny grzejnik panelowy, zasilany przez niskotemperaturową instalację, wymaga fizycznej osłony.

Innym błędem jest pomijanie niektórych pomieszczeń – np. wiatrołapów, łazienek czy szatni. Tymczasem tam również dzieci mogą mieć kontakt z grzejnikiem. A to oznacza, że i tam powinny znaleźć się osłony. Jeśli robisz przegląd budynku, nie ograniczaj się tylko do klas. Spójrz na całość – tak, jak zrobiłby to inspektor nadzoru budowlanego.

Zdarza się również, że osłony są montowane, ale w sposób nieprawidłowy – np. są luźne, łatwe do zdjęcia lub nie zakrywają całej powierzchni grzejnika. To może zostać zakwestionowane przez inspektora jako nieskuteczne zabezpieczenie.

Jakie są konsekwencje braku osłon?

Jakie konsekwencje grożą Ci, jeśli nie zastosujesz się do rozporządzenia, które nakazuje montować osłony na grzejniki w szkole? Przepisy są dość jasne. Jeśli więc w Twojej placówce dojdzie do wypadku, nawet drobnego oparzenia, odpowiedzialność spadnie na Ciebie jako dyrektora lub zarządcę budynku. Rodzic może dochodzić roszczeń cywilnych. Ubezpieczyciel placówki może natomiast odmówić wypłaty odszkodowania, jeśli wykaże, że nie zostały spełnione wymogi prawne. 

W skrajnych przypadkach, gdy dojdzie do poważniejszego urazu, sprawa może trafić do prokuratury jako narażenie dziecka na niebezpieczeństwo. To nie tylko kwestia finansowa, ale również odpowiedzialności osobistej i reputacyjnej.

Nawet jeśli nic złego się nie wydarzy, kontrola ze strony Sanepidu, PINB lub kuratorium może zakończyć się zaleceniami, które trzeba będzie wdrożyć natychmiast. Zamiast planowego działania, zostaniesz z przymusem szybkiego remontu, pod presją czasu i w wyższych kosztach.

Jak prawidłowo wprowadzić osłony do placówki?

Jeśli będziesz dopiero montować osłony w swojej placówce, zacznij od inwentaryzacji wszystkich grzejników w miejscach dostępnych dla dzieci. Zrób prostą listę: lokalizacja, typ grzejnika, dostępność, ewentualne przeszkody (np. wnęki, wąskie przestrzenie).

Pamiętaj, by sprawdzić także grzejniki zainstalowane pod parapetami lub w meblach – te często bywają pomijane przy pierwszym przeglądzie, a przecież również stanowią potencjalne zagrożenie.

Następnie poszukaj producenta, który przygotuje osłony dopasowane na wymiar. Na rynku znajdziesz firmy wyspecjalizowane w takich realizacjach. Często gwarantują one bezpłatne pomiary i montaż. A kiedy jest najlepszy czas na wdrożenie lub wymianę maskownic? Zdecydowanie w wakacje – wtedy masz spokój organizacyjny, a wykonawca może działać bez zakłóceń.

Podsumowanie

Zainwestowanie w osłony grzejnikowe to nie tylko formalność. To realna poprawa bezpieczeństwa, komfortu i wizerunku Twojej placówki. Pokazujesz, że dbasz o detale, znasz przepisy i bierzesz odpowiedzialność za przestrzeń, w której dzieci spędzają codziennie wiele godzin.

Taka inwestycja buduje też zaufanie wśród rodziców – pokazuje, że placówka działa zgodnie z najwyższymi standardami. W świecie, gdzie reputacja ma ogromne znaczenie, to przewaga, której nie warto lekceważyć.

Nie czekaj na kontrolę ani tym bardziej na wypadek. Sprawdź stan zabezpieczeń w swojej szkole i działaj proaktywnie.

Artykuł sponsorowany